ความสัมพันธ์ทั่วไป

          ราชอาณาจักรไทยกับรัฐกาตาร์ได้สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกันเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2523 ประเทศไทยได้เปิดสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงโดฮาในปี 2545 ต่อมาเมื่อปี 2547 กาตาร์ได้เปิดสถานเอกอัครราชทูตในไทย ความสัมพันธ์ตลอด 36 ปีที่ผ่านมาเป็นไปอย่างราบรื่น

 

1. ความสัมพันธ์ด้านการเมือง

          ทั้งสองประเทศต่างให้การสนับสนุนซึ่งกันและกันในเวทีระหว่างประเทศ มีการแลกเปลี่ยนการเยือนระดับราชวงศ์และผู้นำระดับสูง ทั้งนี้ อดีตเจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์ (H.H. Sheikh Hamad Bin Khalifa Al-Thani) เคยเสด็จฯ เยือนประเทศไทยในฐานะพระอาคันตุกะของรัฐบาลเมื่อปี 2542 และเสด็จฯ ร่วมพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปีของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เมื่อเดือนมิถุนายน 2549 ด้วย

          กาตาร์มีท่าทีต่อปัญหาสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทยว่าเป็นกิจการภายในประเทศของไทย โดยอดีตเจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์ (H.H. Sheikh Hamad Bin Khalifa Al-Thani) แสดงความสนพระทัยที่จะให้ความช่วยเหลือและสนับสนุนประเทศไทยทางด้านการลงทุนและการศึกษาในภาคใต้โดยหวังว่าจะเป็นหนทางในการแก้ปัญหาอีกทางหนึ่ง

          กาตาร์เคยมีบทบาทสำคัญในการประสานงานช่วยเจรจาให้รัฐบาลเอริเทรียกดดันกลุ่มติดอาวุธให้ปล่อยลูกเรือประมงชาวไทยที่ถูกจับไปเป็นตัวประกันในปี 2549

 

2. ความสัมพันธ์ด้านเศรษฐกิจ

          ในปี 2559 การค้าไทย-กาตาร์มีมูลค่า 2,728.4 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยกาตาร์ส่งออกมาไทย 2,441.2 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ไทยส่งออกไปกาตาร์ 287.2 ล้านดอลลาร์สหรัฐ อย่างไรก็ตาม ตัวเลขการส่งออกของไทยไปกาตาร์ยังมีความไม่ชัดเจนเนื่องจากสินค้าที่ไทยส่งออกโดยตู้บรรทุกสินค้า (container) จะถูกส่งไปยังท่าเรือเมืองดูไบของสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ซึ่งเป็นท่าเรือน้ำลึกขนาดใหญ่ที่มีความทันสมัย กระบวนการนำสินค้าออกมีความสะดวกรวดเร็วและได้มาตรฐานสากล จากนั้นพ่อค้าในเมืองดูไบจะอาศัยข้อตกลงเขตการค้าเสรีของสมาชิกกลุ่ม GCC กระจายสินค้าไปยังประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาค GCC ทั้ง 6 ประเทศ ได้แก่ ซาอุดีอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ โอมาน กาตาร์ บาห์เรน และคูเวต ดังนั้น ตัวเลขการส่งออกจากไทยไปกาตาร์บางส่วนจึงถูกซ่อนบันทึกไว้ในมูลค่าการค้าไทย-สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ด้วย อย่างไรก็ตาม ในช่วงที่ผ่านมา ฝ่ายไทยขาดดุลการค้าให้แก่กาตาร์มาโดยตลอด

         ทั้งนี้ สินค้าส่งออกของไทยไปกาตาร์ ได้แก่ ผักสด ผลไม้ อาหารกระป๋อง เครื่องปรุงรสไทย เครื่องดื่ม รถยนต์ รถกระบะ อะไหล่รถยนต์  เครื่องปรับอากาศ เครื่องเย็น ส่วนไทยนำเข้าก๊าซธรรมชาติ (LNG) จากกาตาร์โดยมีความตกลงกันแล้วว่า กาตาร์จะขายก๊าซ LNG ให้ไทยปีละ 2 ล้านเมตริกตัน เป็นเวลา 20 ปี เริ่มตั้งแต่เดือนมกราคม 2558 เป็นต้นไป นอกจากนี้ ไทยยังนำเข้าปุ๋ยไนโตรเจน พลาสติก และปิโตรเคมี จากกาตาร์ด้วย

 

3. ความสัมพันธ์ด้านการท่องเที่ยว

          ด้านการท่องเที่ยว ในปี 2559 มีชาวกาตาร์เดินทางมาท่องเที่ยวในประเทศไทยประมาณ 30,000 คน ทั้งนี้ ไทยเป็นประเทศที่ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวกาตาร์ โดยนอกจากจะเข้ามาท่องเที่ยวแล้ว นักท่องเที่ยวกาตาร์ยังนิยมเดินทางเข้ามารับการรักษาพยาบาลในประเทศไทยควบคู่ไปกับการท่องเที่ยวอีกด้วย

 

4. ความสัมพันธ์ด้านการศึกษาและวัฒนธรรม

          เมื่อวันที่ 28 มกราคม 2550 กาตาร์ได้ให้ความช่วยเหลือชาวมุสลิมในไทยโดยอดีตเจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์ได้บริจาคทรัพย์ส่วนพระองค์จำนวนหนึ่งสำหรับการก่อสร้างอาคารเรียนและหอพักนักศึกษาที่มหาวิทยาลัยอิสลามยะลาจังหวัดปัตตานี โดยมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศาสนสมบัติและกิจการอิสลาม (Minister of Endowment and Islamic Affairs) ของกาตาร์ในขณะนั้นเดินทางมาประเทศไทยเพื่อร่วมในพิธีเปิด

          H.E. Dr. Ghaith Mubarak Ali Imran Al Kuwari รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศาสนสมบัติและกิจการอิสลาม (Minister of Endowment and Islamic Affairs) ของกาตาร์ในขณะนั้นได้เดินทางเยือนไทยระหว่างวันที่ 29 - 30 มกราคม 2555 เพื่อเป็นผู้แทนพระองค์เจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์ในพิธีวางศิลารากฐานอาคารโรงพยาบาล Sheikh Jassim Bin Muhammad Bin Thani ของมหาวิทยาลัยอิสลามยะลา ซึ่งได้รับการสนับสนุนงบประมาณการก่อสร้างจากอดีตเจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์

 

5. การเยือนที่สำคัญ

5.1 ฝ่ายไทย

พระราชวงศ์

        - พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์ (วันที่ 28 พฤศจิกายน - 6 ธันวาคม 2549 เสด็จฯ เยือนกาตาร์เพื่อทรงร่วมการแข่งขันกีฬาแบดมินตันในนามทีมชาติไทยในกีฬาเอเชี่ยนเกมส์ครั้งที่ 15 ณ กรุงโดฮา) 

        - สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (วันที่ 9 - 10 มกราคม 2555 เสด็จฯ เยือนกาตาร์เพื่อทอดพระเนตรมหาวิทยาลัย Hamad Bin Khalifa University และการดำเนินงานด้านการศึกษาของ Qatar Foundation ตามคำกราบบังคมทูลเชิญของ H.H. Sheikha Moza Bin Naser Al Missned พระชายาเจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์ ซึ่งดำรงตำแหน่งประธานมูลนิธิ Qatar Foundation) 

        - สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ อัคราชกุมารี (วันที่ 22- 29 มีนาคม 2555 เสด็จเยือนกาตาร์เพื่อทรงร่วมการประชุมวิชาการ The Sixth International Conference on Environmental Mutagens in Human Populations ตามคำกราบทูลเชิญจากมูลนิธิ Qatar Foundation) 

        - พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา (ระหว่างปี 2555 - 2558 เสด็จเยือนกาตาร์เพื่อทรงร่วมการประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการป้องกันอาชญากรรมและความยุติธรรม ทางอาญา ครั้งที่ 13)

 

รัฐบาล

        -  ปี 2527 ร้อยตรี ประพาส ลิมปะพันธุ์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศเยือนกาตาร์ เพื่อส่งเสริมการค้าและกระชับความสัมพันธ์ระหว่างกัน 

        -  เดือนพฤศจิกายน 2541 ดร.สุรินทร์ พิศสุวรรณ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศเยือนกาตาร์อย่างเป็นทางการ 

        -  วันที่ 7 - 9 กรกฎาคม 2544 ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย รองนายกรัฐมนตรี เยือนกาตาร์อย่างเป็นทางการ (สมัยดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ) 

        -  วันที่ 13 - 16 มิถุนายน 2548 ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย รองนายกรัฐมนตรี เข้าร่วมการประชุม South Summit ครั้งที่ 2 ณ กรุงโดฮา 

        -  วันที่ 17 พฤศจิกายน 2548 ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย รองนายกรัฐมนตรี เยือนกาตาร์ เพื่อขอพระราชทานกราบบังคมทูลเชิญเจ้าผู้ครองรัฐฯ เสด็จฯ เยือนไทยในวโรกาสพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปีของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว 

        -  วันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2546 และวันที่ 8 - 12 กันยายน 2546 นายกร ทัพพะรังสี รองนายกรัฐมนตรี เยือนกาตาร์อย่างเป็นทางการ 

        -  วันที่ 25 - 27 เมษายน 2547 นายวันมูหะมัดนอร์ มะทา รองนายกรัฐมนตรี เยือนกาตาร์ เพื่อส่งเสริมโครงการอาหารฮาลาลของไทย 

        -  วันที่ 29 ตุลาคม - 1 พฤศจิกายน 2549 นายสวนิต คงสิริ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เข้าร่วมการประชุม Sixth International Conference on New or Restored Democracies (ICNRD–6) ณ กรุงโดฮา 

        -  วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2550 ดร. ปิยสวัสดิ์ อัมระนันทน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน นำคณะบริษัท ปตท. สำรวจและผลิตปิโตรเลียม เยือนกาตาร์ เพื่อส่งเสริมความร่วมมือด้านพลังงาน 

        -  วันที่ 2 - 3 มีนาคม 2552 นายอลงกรณ์ พลบุตร รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ เดินทางเยือนกาตาร์ เพื่อเข้าเยี่ยมคารวะรัฐมนตรีกระทรวงการค้ากาตาร์ และหารือกับนักธุรกิจกาตาร์ 

        -  วันที่ 24 พฤษภาคม 2552 นายวรรณรัตน์ ชาญนุกูล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน แวะเยือนกาตาร์ภายหลังการประชุม GASTECH 2009 ที่สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ โดยได้หารือกับผู้แทนระดับสูงของ Qatar Gas และเยี่ยมชมโรงงานผลิต LNG ในเขตอุตสาหกรรม Ras Lafan 

        -  วันที่ 4 - 5 กรกฎาคม 2552 นายกษิต ภิรมย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศเดินทางเยือนกาตาร์อย่างเป็นทางการ โดยได้เข้าเฝ้าเจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์ และหารือข้อราชการกับรัฐมนตรีแห่งรัฐด้านกิจการต่างประเทศ 

        -  วันที่ 24 - 25 พฤศจิกายน 2552 นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ เดินทางเยือนรัฐกาตาร์อย่างเป็นทางการ

        -  วันที่ 15 - 16 พฤษภาคม 2555 นางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร เดินทางเยือนรัฐกาตาร์อย่างเป็นทางการ

        -  วันที่ 11 - 14 เมษายน 2558 พลเอกไพบูลย์ คุ้มฉายา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม เดินทางเยือนกาตาร์ เพื่อร่วมการประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการป้องกันอาชญากรรมและความยุติธรรม ทางอาญา ครั้งที่ 13

        -  วันที่ 7 - 9 พฤศจิกายน 2558 พลเอกอนันตพร กาญจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน เข้าร่วมการประชุมโต๊ะกลมระดับรัฐมนตรีพลังงาน ครั้งที่ 6 ที่กรุงโดฮา

        -  วันที่ 1 - 3 มีนาคม 2559 พลเอกศิริชัย ดิษฐกุล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน เดินทางเยือนกาตาร์ เพื่อส่งเสริมการรักษาและขยายตลาดแรงงานไทยในตะวันออกกลาง และหารือข้อราชการกับรัฐมนตรีบริหารการพัฒนา แรงงานและกิจการสังคม

        -  วันที่ 4 - 6 เมษายน  2559 ดร. สุรินทร์ พิศสุวรรณ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศและเลขาธิการอาเซียน ซึ่งปัจจุบันดำรงตำแหน่งผู้แทนพิเศษของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ได้เดินทางเยือนรัฐกาตาร์เพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์ทวิภาคีและความร่วมมือระหว่างไทยกับกาตาร์ในกรอบพหุภาคีต่าง ๆ

        -  วันที่ 18 - 21 เมษายน 2559 นางประกายรัตน์ ต้นธีรวงศ์ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และผู้แทนสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เดินทางเยือนรัฐกาตาร์เพื่อเข้าร่วมการประชุมเวทีธุรกิจกับสิทธิมนุษยชนในภูมิภาคเอเชีย (2016 Asia Regional Forum on Business and Human Rights) 

        -  วันที่ 23-26 เมษายน 2559 นายอารักษ์ พรหมณี อธิบดีกรมการจัดหางาน กระทรวงแรงงาน และผู้แทนสมาคมการจัดหางานไทยไปต่างประเทศ เดินทางเยือนรัฐกาตาร์ เพื่อส่งเสริมโอกาสการจ้างแรงงานไทย รวมทั้งศึกษาสภาพการจ้างงานและพบหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของกาตาร์ 

 

5.2 ฝ่ายกาตาร์

พระราชวงศ์

1. H.H. Sheikh Hamad Bin Khalifa Al-Thani เจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์

       -  วันที่ 12 - 15 เมษายน 2542 เสด็จฯ เยือนไทยอย่างเป็นทางการในฐานะพระอาคันตุกะของรัฐบาลและได้เข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 12 เมษายน 2542 

       -  วันที่ 12 - 13 มิถุนายน 2549 เจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์พร้อมพระชายา เสด็จฯ ร่วมงานฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปีของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว 

 2. H.E. Sheikh Joann Bin Hamad Al-Thani พระโอรสของเจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์

       -  วันที่ 4 - 6 พฤศจิกายน 2549 ในฐานะ Ambassador for the 15th Asian Games Torch Relay เสด็จเยือนประเทศไทยเพื่อทรงนำคบเพลิงเอเชี่ยนเกมส์ครั้งที่ 15 มายังประเทศไทย

3. H.E. Sheikh Thani Bin Hamad Al-Thani พระอนุชาต่างมารดาของเจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์

       -  วันที่ 25 - 26 ตุลาคม 2560 เสด็จเยือนไทยในฐานะผู้แทนเจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์เพื่อเข้าร่วมพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร 

 

รัฐบาล

       -  วันที่ 18 - 19 มิถุนายน 2545 Sheikh Hamad Bin Faisal Al-Thani รัฐมนตรีเศรษฐกิจและการค้ากาตาร์ เข้าร่วมประชุม Asia Cooperation Dialogue ที่อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี 

       -  วันที่ 20 - 22 กรกฎาคม 2546 Sheikh Hamad Bin Faisal Al-Thani รัฐมนตรีเศรษฐกิจและการค้ากาตาร์ เข้าร่วมประชุม Asia Cooperation Dialogue ที่จังหวัดเชียงใหม่ 

       -  วันที่ 26 - 30 มกราคม 2550 H.E. Mr. Faisal Bin Abdulla Al-Mahmoud รัฐมนตรีว่าการกระทรวง ศาสนสมบัติ และกิจการศาสนากาตาร์ เยือนไทยเพื่อร่วมพิธีเปิดอาคารเรียนวิทยาลัยอิสลามยะลา จ.ปัตตานี  

       - วันที่ 29 - 30 มกราคม 2555 H.E. Dr. Ghaith Mubarak Ali Imran Al Kuwari รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศาสนสมบัติและกิจการอิสลาม (Minister of Endowment and Islamic Affairs) เยือนไทย เพื่อเป็นผู้แทนพระองค์เจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์ในพิธีวางศิลารากฐานอาคารโรงพยาบาล Sheikh Jassim Bin Muhammad Bin Thani ของมวิทยาลัยอิสลามยะลา ซึ่งได้รับการสนับสนุนงบประมาณการก่อสร้างจากเจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์ 

      -  วันที่ 4 - 5 มิถุนายน 2558 Dr. Hassan Lahdan Saqr Al-Mohannadi รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมกาตาร์ เยือนประเทศไทยเพื่อเข้าร่วมการประชุม AsianSIL Inter-Sessional ณ กรุงเทพฯ

      - วันที่ 11 - 14 กุมภาพันธ์ 2558 นาย Mohammed Bin Abdullah Bin Mutib Al-Rumaihi รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศกาตาร์ เดินทางเยือนประเทศไทย

      - วันที่ 2 - 5 พฤศจิกายน 2558 พลตรี Hamad Mohammed Al-Hajri ผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารสูงสุดของกาตาร์ เยือนประเทศไทยเพื่อเข้าร่วมงาน Defense & Security 2015 ณ กรุงเทพฯ

      - วันที่ 8 - 10 ตุลาคม 2559 นาย Ahmed bin Abdullah bin Zaid Al-Mahmoud รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีแห่งรัฐด้านภารกิจคณะรัฐมนตรีของกาตาร์ เยือนประเทศไทยเพื่อเข้าร่วมการประชุม ACD Summit ครั้งที่ 2 ณ ที่กรุงเทพฯ

      - วันที่ 31 ตุลาคม - 4 พฤศจิกายน 2560 Dr. Mohammed Bin Saleh Al-Sada รัฐมนตรีพลังงานและอุตสาหกรรมได้เดินทางไปเข้าร่วมการประชุม 7th Asia Ministerial Roundtable on Energy ณ กรุงเทพฯ